Жапаров: «Жээнбеков өзү куруп алган башка бир дүйнөдө жашап келген»

Президент Садыр Жапаров «Российская газетага» берген интервьюсунда мурдагы президент Сооронбай Жээнбеков чыныгы жашоодо эмес, өзү куруп алган башкача дүйнөдө жашаганын айтты.

• Садыр Нургожоевич, сиз парламенттик шайлоонун жыйынтыгына нааразы болгондон улам келип чыккан элдик толкундоолордо бийликке келдиңиз. Акыркы жылдары бийликти алмаштыруунун мындай “мыйзамдуу эмес” механизми Кыргызстанда кадимки көрүнүшкө айланды. Эмне үчүн мындай болуп жатат, урматтуу президент?

Чындыгында эле акыркы 30 жылда Кыргызстандагы элдик толкундоолордун фонунда бийлик үч жолу алмашты. Биздин мамлекет жаш мамлекетти түзүү мезгилинде мүнөздүү болгон оор мезгилди башынан өткөрүп жатат. Бардык өлкөлөр ушул сыяктуу тарыхый сыноолордон өтүшөт, иш жүзүндө эч кандай өзгөчөлүктөр жок.

Биз ушул кыйын мезгилди башыбыздан өткөрүп, мамлекетибиз үчүн ынтмактуу эл катары бек турушубуз керек. Көпчүлүк учурда топтун же адамдын саясий же каржылык кызыкчылыктары элдин жалпы кызыкчылыктарынан жогору турарын мен тана албайм. Коомдун өнүгүшү менен биздин жарандарыбыз акырындык менен өз биримдигин жана бөлүнбөстүгүн, жалпы кызыкчылыктын жеке кызыкчылыктардан маанилүүлүгүн түшүнүшөт. Бул оңой жол эмес, бирок биз сөзсүз түрдө ушундай аң-сезимге келебиз.

Ошол эле учурда Кыргызстандагы саясий окуялардын өзгөчөлүктөрүн экинчи тараптан иликтеп көрсөк, өлкөнүн мурунку лидерлери элге бийликти алмаштыруунун мыйзамдуу механизмине мүмкүнчүлүк бербегенин көрүп келдик, буга чейин шайлоону ири өлчөмдө бурмалоо, саясий куугунтуктоо, коррупция, кландык башкаруу болуп келген. Эл мындай уятсыз өкмөттү күч менен кулатууга аргасыз болушкан. Бул өкмөттү алмаштыруунун жакшы жолу деп айтпас элем, бирок мындай кырдаалда эл бийликтин иш-аракеттерине нааразычылыгын билдирүүдөн башка арга калбайт.

Кыргызстандын эли өтө жигердүү жана мобилдүү экендигин кошумчалайм. Акыл-эси боюнча, биз ар дайым кыдырып жүргөн көптөгөн уруулардан турган эркиндикти сүйгөн элбиз. Демек, биздин мамлекетте бийликти узурпациялоо аракеттеринин бардыгы ийгиликсиз аякташы мүмкүн.

Өтө пайдалуу геосаясий жайгашкан өлкөбүзгө көзөмөл орнотууга кызыкдар тышкы күчтөр туруксуздукту жаратууда маанилүү роль ойной тургандыгын дагы белгилей кетем.

Ошого карабастан, тышкы күчтөрдүн таасири канчалык күчтүү болбосун, ар кандай күч биринчи кезекте өзүнүн каталарын кетиргенден кийин кулайт. Мурунку президент Сооронбай Жээнбеков чыныгы дүйнөдөн алыс болуп, өзү куруп алган башка дүйнөдө жашап келген, коомчулуктун талаптарын эч билген эмес, ошондуктан ал туура эмес чечимдерди кабыл алган.

Бир сөз менен айтканда, төңкөрүштүн себептери көп, эгерде төңкөрүш болсо анда бул коомдун демократиялык өзгөрүүлөргө умтулуусу болуп саналат.